از عـرش صـدای ربنـا می آیـد
آوای خـوش خـدا خـدا می آیـد
فریـاد که درهـای بهشـت بـاز کنیـد
مهمان خـدا سوی خـدا می آیـد
امام علی(ع) فرمودند: «شب قدر در هر سالی هست ، در این شب امور همه سال (و تقدیرها و سرنوشت ها) فروفرستاده می شود، پس از درگذشت پیامبرص نیز این شب صاحبانی دارد.»
شب قدر، بزرگترین ، شریف ترین ، پرارج ترین و پررمز و رازترین شبها در گردونه زمان است که قلم ها در وصفش می شکنند و زبان ها در توصیفش قاصر و عقل و تدبیرها در فهم آن مبهوت و متحیر می مانند.
شبی که به فرموده امام صادق قلب رمضان به شمار می آید. بهترین شب سال ، شب قدر است که خداوند در قرآن کریم آن را شبی پربرکت دانسته و ارزش آن را برتر از هزار ماه بیان می کند.
مفسران قرآن کریم با استفاده از قرآن و احادیث پیشوایان معصوم دین درباره نامگذاری این شب به «شب قدر» مطالب و دلایل زیادی آورده اند.
شب قدر یعنی شب بزرگ و باعظمت ، زیرا در قرآن کریم «قدر» به معنای منزلت و بزرگی خدا آمده است. (حج /74)
همه مقدرات بندگان نیز در طول سال در این شب رقم می خورد. (دخان /4)
همچنان که امام رضاع فرمودند: «خداوند در شب قدر آنچه را از این سال تا سال بعد پیش خواهد آمد مقدر می فرماید از زندگی یا مرگ ، از خوب یا بد یا روزی ، پس آنچه خداوند در این شب مقرر فرمود، وقوع آن حتمی خواهد بود.»
البته این امر هیچ گونه تضادی با آزادی اراده انسان و مساله اختیار ندارد زیرا تقدیر الهی به وسیله فرشتگان طبق شایستگی ها و لیاقت های افراد و میزان ایمان و تقوا و پاکی نیت و اعمال آنهاست.
چون نامه جرم ما به هم پیچیدند بردند به دیوان عمل سنجیدند بیش ازهمگان گناه مابود ولی ما را به محبت علی(ع)بخشیدند. با عرض تسلیت در لیالی قدر ما را در دعای خیر و قشنگتون فراموش نکنید...
الــتمـــــــاس دعـــــــا
بدون شک مفاهیمی چون وعده و وعید، انذار و بشارت ، کیفر و پاداش در قرآن و روایات بدون اراده و اختیار انسان بی معنا خواهد بود.
حضور انسان در محافل شب قدر، عبادت و دعا و... جلوه هایی از حضور اراده و اختیار انسان است. بزرگترین اشتباه درباره حقیقت مشیت الهی این است که گروهی خود را صاحب همه چیز می دانند و تصور می کنند خداوند به صورت مطلق همه کارها را به بندگان خود واگذار کرده است ؛ پس نه ثواب و عقاب در کار است و نه مسوولیت و اخلاق.
گروهی دیگر نیز فکر می کنند انسان موجودی مجبور است که هیچ اختیار و آزادی ندارد و همه چیز توسط قضا و قدر تعیین می شود.
در حالی که حقیقت امری میان این دو نظر است یعنی نه جبر قضا و قدر و نه واگذاری مطلق به بندگان، چرا که بعضی از کارها را ما به خواست و اراده خودمان انجام می دهیم مثل خوردن ، آشامیدن ، رفتن ، آمدن و... و در بعضی دیگر از کارها همچون به دنیا آمدن ، از دنیا رفتن و... اراده و خواست ما مطرح نیست.
در شب قدر فرشتگان بسیاری به زمین می آیند به طوری که زمین بر آنها تنگ می شود، لذا آن را «شب قدر» نامیده اند زیرا یکی از معانی «قدر» به معنای ضیق و تنگ است (اطلاق /7) و در این شب قرآن با تمام قدر و منزلتش به وسیله فرشته صاحب قدر بر پیامبرص نازل شد.
پنهان بودن شب قدر
شب قدر در طول سال بیش از یک شب نیست و آن شب نیز در ماه مبارک رمضان واقع شده است. این مساله ، مورد قبول همه مسلمانان است که هیچ گونه شک و تردیدی در آن وجود ندارد؛ زیرا از سویی خداوند در قرآن می فرماید: «ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده است» (بقره /185)
و از سوی دیگر در آیه اول سوره قدر می خوانیم «ما آن (قرآن) را در شب قدر فروفرستادیم.» از همراه کردن این دو آیه مبارکه به یکدیگر چنین نتیجه گیری می شود که شب قدر خارج از ماه مبارک رمضان نیست و حتما در این ماه قرار دارد.
بنابر روایات اسلامی خداوند اجابت را در میان دعاها پنهان کرده است تا مومنان به همه دعاها روی آورند. همان گونه که وقت مرگ را پنهان کرده است تا مردم در همه حال پذیرای آن باشند.
وقت قیامت و ظهور امام زمان عج را نیز مخفی کرده تا اهل معصیت آنها را دستاویزی برای نیل به مقاصد شوم خود قرار ندهند و در مقابل مومنان در همه حال مراقبت بیشتری از خود نشان دهند. بر همین مبنا شب قدر مخفی است و زمان دقیق آن مشخص نیست.
امام علی ع دلیل مخفی بودن شب قدر را در این می داند که مومنان شبهای بیشتری را قدر بدانند و به آرزوی درک فضیلت آن به کارهای نیک و عبادت بیشتری پرداخته و از معاصی و زشتی ها دوری گزینند و در پرستش خداوند تلاش بیشتری نمایند.
از سوی دیگر شب قدر بایستی مخفی باشد زیرا اگر شب خاصی معین می شد، برخی افراد بر اثر توفیق شب زنده داری و احیائ آن به عجب و غرور مبتلا می شدند اما هنگامی که زمان آن معین نباشد، بر اثر مواظبت بیشتر، ملکات فاضله در نفس شان راسخ تر می شود و در نتیجه از برکات و فیوضات بیشتری در این شبها بهره مند می شوند.
اگر این شب معلوم بود، حرمت و عظمت درخور شان را نداشت ، زیرا مردم همواره برای هر چه که از دید آنها مخفی است ، احترام بیشتری قائلند.
فضایل شب قدر
بی تردید شب قدر از شبهای باعظمت و بااهمیت سال است و دلیل فضیلت این شب بر سایر شبها به اعتبار اموری است که در این شب محقق می شود.
شب آمرزش گناهان : پیامبر خداص در تفسیر سوره «قدر» فرمودند: «هر کس شب قدر را احیا بدارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود.»
قلب رمضان : امام صادق فرمودند: «از کتاب خدا استفاده می شود که شماره ماههای سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماه ها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیله القدر است.»
بهتر از هزار ماه: در فرهنگ غنی اسلام ، همه چیز را با معیارهای الهی می سنجند و بر همین اساس قرآن در مورد شب می فرماید: «لیله القدر خیر من الف شر» در دعای 44صحیفه سجادیه نیز می خوانیم: «(عبادت و بندگی در) شبی از شبهای آن را بر (عبادت در) شبهای هزارماه قرار داد (چون خیرات و برکات و سودهای دینی و دنیوی در آن است ) و آن را شب قدر نامید.»
نزول قرآن در این شب: طبق روایات موجود، مجموع قرآن در شب قدر نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است اما نزول تدریجی و تفصیلی قرآن طی بیست و سه سال دوران نبوت پیامبر گرامی به صورت الفاظ نازل شده است.
از دیگر فضایل این شب نامگذاری یکی از سوره های قرآن به نام «قدر» است و این خود گویای فضیلت و اهمیت این شب است. این شب ، شب مبارکی است زیرا خدا می فرماید: و قرآن که بهترین خیرات و برکات است در این شب مبارک نازل شده است. (دخان /3)
نزول ملائکه و روح در شب قدر نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. چنان که امام باقر نیز فرمودند: «عمل صالح در شب قدر از قبیل نماز و زکات و انواع کارهای خوب بهتر است از عمل در هزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.» شب قدر سراسر خیر و سلامت است و از هر امر ناپسندی به دور است و این خود نیز نشان شرافت آن بر هزار ماه است.
حضرت مهدی ، صاحب شب قدر
بنا بر روایات و ظاهر آیات سوره قدر، شب قدر منحصر به زمان رسول خداص نیست و فرشتگان در شب قدر مقدرات یک سال را نزد «ولی مطلق زمان » می آورند و بر او عرضه می کنند. این واقعیت از روز نخستین خلقت بوده است و تا قیامت هم ادامه دارد.
از سویی نیز بنابر روایات زمین از نخستین روز خلقت تا آخر فنای دنیا بی حجت نخواهد بود چنان که امام علی فرمودند: «شب قدر در هر سالی هست ، در این شب امور همه سال (و تقدیرها و سرنوشت ها) فروفرستاده می شود، پس از درگذشت پیامبرص نیز این شب صاحبانی دارد.»
حجت خدا در زمین در زمان حاضر وجود مقدس و مبارک حضرت مهدی است و اوست که حجت خدا و وصی اوصیا و خلیفه رسول خدا و معصوم از هر گناه و پلیدی است و لذا صاحب شب قدر است.
برچسبها:
مناسبت ها